Balık Yağı

Balık Yağı Üretimi

Halk arasında yaygın olarak kullanılan besin desteklerinden biri olan balık yağı, aynı zamanda Omega-3 olarak da bilinen ve sıkça kullanılan çok faydalı bir besin kaynağıdır.

Balık ve balık yağı yıllardır hayvan beslemede ve başta su ürünleri yetiştiriciliği olmak üzere, insan tüketiminde ve endüstriyel alanlarda geniş çapta kullanılmaktadır. Su ürünleri yetiştiriciliği sektörü, dünya balık yağı üretiminin %74’ünü tüketmektedir. Balık yağı üretiminde önde gelen ülkeler; Çin, Tayland, Danimarka, Norveç, Fas ve Türkiye’dir.

Mükemmel bir enerji kaynağı olan balık yağı, yüksek oranda doymamış yağ asitleri (HUFA) ve esansiyel yağ asitleri (EFA) içerir. Balık yağlarındaki çoklu doymamış yağ asitleri, kalp hastalıklarına yakalanma riskini, kalp ve damar hastalıkları ile kansere bağlı ölümleri azaltmakta, damar tıkanıklığı ve felci önlemekte, kan basıncını düşürmekte ve hipertansiyonu kontrol etmektedir.

Her balık Omega 3 içermez. Özellikle somon, uskumru, ringa, hamsi ve orkinos zengin Omega 3 içeren balıklardır. Soğuk ve derin sularda yaşayan yağlı balıklarda Omega 3 yağ asitleri daha fazladır. Karsusan'ın taze hamsiden ürettiği balık yağında Omega 3 oranı da oldukça yüksektir.

Morina balıklarından ve çoğunlukla mezgit ailesinden olan diğer bazı balıkların ciğerlerinden elde edilen besleyici bir yağ. Hayvani yağ olan balık yağı, 19. asırda morina hastalığı ile mücadele için kullanılan bir halk ilacıydı. 1914-1922 yılları arasında tıbbi değeri klinik olarak tesbit edildi. Bu değer kendisinde A ve bilhassa D vitamininin varlığına bağlandı. Bu vitaminler yağın çok az bir kısmını teşkil ederler. Vitaminler burada ünite olarak ifade edilir. Bir yağ, gr başına ortalama 1400 İnternasyonal Ünite (İ.Ü.) A vitamini ve 100 İnternasyonal Ünite (İ.Ü.) D vitamini ihtiva eder. Yağın sabunlaşmayan kısımlarında bulunan bu vitaminlerin kaynağı 300 planktonlardır. Bunların yenmesiyle küçük balıklara ve sonra da büyük balıklara geçen vitaminler, balıkların karaciğerinde depolanmaktadır.

Balık yağı, yağ ihtiva eden taze karaciğeri parçaladıktan sonra bekletmek, sıkmak veya suyla, asitle, alkali ile kaynatmak suretiyle elde edilir. Morina balıklarının taze karaciğerinden, morina balıkyağı elde edilir. Bu balıklar İsveç, İngiltere, Kanada, İzlanda, Norveç ve İrlanda kıyılarında veya açık denizlerde yaşamaktadır. Balıklar yakalandıktan sonra karaciğerleri alınır, küçük parçalara bölünür ve tahta fıçılarda bekletilir. Ayrılan yağ aktarılarak alınır. Yine bir süre bekletilerek kolay billurlaşan kısımlarından ayrılır. Böylece soluk sarı renkli, balık kokusunda, berrak bir yağ elde edilir. Yağın % 70’ini oleik ve % 20-23 kadarını palmitik gliseritleri teşkil eder. Diğer yağ asitlerinin miktarı azdır. Fakat bu yağ asitleri balık yağına ayrı bir önem kazandırmaktadır.